غلامحسین ابراهیمی دینانی
ملیت : ایرانی
-
قرن : 14
غلامحسين ابراهيمي ديناني در سال 1313 در يك خانواده مذهبي در روستاي دينان در اصفهان چشم به جهان گشود، و پس از گذراندن تحصيلات ابتدائي به حوزه علميه وارد شد و تا درجه اجتهاد تحصيل خود را ادامه داد. سپس به تحصيلات دانشگاهي روي آورد و مدرك دكتراي فلسفه خود را از دانشگاه مشهد دريافت نمود(1355 ه.ش) وي مدتي درهمان دانشگاه حوزه علميه و نيز در دانشگاه تهران تدريس نموده است و هنوز در دانشگاه تهران به فعاليت آموزشي خود ادامه مي دهد. تا كنون از وي چند اثر منتشر گرديده است كه مشهورترين و جديدترين آنها كتاب سه جلدي دفتر عقل و آيت عشق مي باشد. ككتاب(ترجمه) "ماجراي فكر فلسفي در جهان اسلام" و كتاب"دفتر عقل و آيت عشق" (تاليف)غلامحسين ابراهيمي ديناني ، يه ترتيب در دورهاي هفدهم و بيست و سوم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال برگزيده شدند.وي برگزيده همايش طرح سپاس درسال 85 در فرهنگسراي سينا مي باشد. ايشان برگزيده بيست و ششمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي و شانزدهمين دوره جايزه جهاني كتاب سال را به خود اختصاص داده است.
گروه : علوم انساني
رشته : فلسفه
گرايش : فلسفه اسلامي
اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : غلامحسين ابراهيمي ديناني در سال 1321 در يك خانواده مذهبي كه ساكن يكي از روستاهاي تابع شهر اصفهان، بنام دينان بود، بدنيا آمد. اعضاي خانواده او همگي متصديان كارهاي دولتي يا بازاري بودند و چندان توجهي به علم بويژه فلسفه اسلامي نداشتند.
تحصيلات رسمي و حرفه اي : غلامحسين ابراهيمي ديناني تحصيلات ابتدائي خود را در اصفهان به پايان رساند و سپس دوره فقه اصول و ادبيات را در حوزه علميه گذراند و تحصيل دروس ديني را تا دوره اجتهاد طي كرد. اما مدتي بعد تصميم گرفت كه به تحصيل در دانشگاه بپردازد، حاصل اين تصميم و تلاشهاي پيگير وي احزار درجه دكتري فلسفه از دانشگاه تهران در سال1355 ه.ش بود.
خاطرات و وقايع تحصيل : غلامحسين ابراهيمي ديناني از كودكي به درس و كتاب علاقمند بود. وي هنگامي كه در حوزه دروس فقه، ادبيات منطق بلاغت و اصول را مي گذراند فلسفه را قويتر از كلام يافت و به مطالعه آن پرداخت. دكتر ديناني درباره فضاي حوزه ها در آن روزگار مي گويد كه اين مراكز از فضايي بسته اما پر معنويت برخوردار بوده اند. با اين وجود وي شيوه زندگي درحوزه را نمي پسنديد، اما به علوم آن علاقمند بود. از اين رو وارد دانشگاه شد.
فعاليتهاي ضمن تحصيل : غلامحسين ابراهيمي ديناني هنگامي كه در حوزه به تحصيل مي پرداخت در همان مركز نيز سطوح پايين تر علومي چون فقه، اصول، منطق، فلسفه و ادبيات را تدريس مي كرد. از اين گذشته ظاهراً در همان زمان به تمرين و آموختن زبان عربي مي پرداخت. تا آنجا كه بعدها توانست چند كتاب عربي را ترجمه نمايد.
استادان و مربيان : غلامحسين ابراهيمي ديناني ،تحصيلات خود را در حوزۀ علميه اصفهان نزد استاداني چون شيخ محمد علي حبيب آبادي و حاج شيخ عباسعلي اديب حبيب آبادي آغاز كرد. آنگاه براي ادامه تحصيل عازم قم شد. دروس سطح را نزد اساتيدي مانند مرحوم مجاهدي، سلطاني طباطبايي، فكور يزدي و آقا شيخ عبدالجواد اصفهاني گذراند و مدتي هم درس خارج مرحوم آية الله بروجردي شركت كرد. اصول را نيز نزد مرحوم سيد محمد داماد خواند اما بيشترين مدت تحصيل خارج فقه و اصول را در درس امام خميني (ره) سپري كرد. وي از محضر استاد علامه طباطبايي نيز بهره برده است كه از آن دوران مي گويد: "در همان ايام-تحصيل در حوزه علميه قم- ضمن اين كه در درس‌هاي خارج فقه و اصول شركت مي‌كردم در درس‌هاي فلسفه علامه طباطبائي نيز حضور پيدا مي‌كردم. علاوه بر درس‌هاي روزانه خود كه غالباً تدريس كتاب اسفار ملاصدرا و شفاي ابن‌سينا را شامل مي‌شد جلسه‌هاي خصوصي تدريس فلسفه در شب‌هاي پنج‌شنبه و جمعه را به‌عهده داشت كه بنده نيز در آن جلسات شركت فعال و مداوم داشتم علامه طباطبائي در هر سال چند ماه نيز در شب‌هاي جمعه به تهران مي‌رفتند و با پرفسور هانري كرسي فرانسوي در موضوعات مختلف ديني و فلسفي به گفتگو مي‌پرداختند اين بنده به همراه مرحوم علامه به تهران مي‌رفتم و در آن جلسات شركت مي‌كردم " وي از آغاز تحصيل در اصفهان، فراگيري فلسفه را نيز نزد شخصي به نام ضياءپور شروع كرد و پس از عزيمت به قم بلافاصله به درس مرحوم علامه طباطبايي وارد شد و در حلقه خصوصي شاگردان ايشان نيز قرار گرفت. ايشان در كنار فلسفه اسلامي، تاريخ فلسفۀ غرب را نيز نزد مرحوم دكتر غلامحسين صديقي فرا گرفت.
وقايع ميانسالي : غلامحسين ابراهيمي ديناني در سال 1345 به دانشگاه تهران راه يافت. پس از اخذ مدرك كارشناسي در رشتة فلسفه به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد. تا سال 1351 تهران بود. در سال 1352 از رسالة دكتري خود دفاع كرد. تا سال 1361 در دانشكدة الهيات دانشگاه فردوسي مشهد مشغول تدريس بود و پس از انقلاب شكوهمند اسلامي به عضويت هيئت علمي دانشگاه تهران درآمد. خروج غلامحسين ابراهيمي ديناني از حوزه علميه و ورود به دانشگاه مشهد( 1355 ه.ش) براي تدريس يكي از تحولات و تغييرات مهم در شيوه زندگي وي بود كه طرز فكر وي به شيوه هاي تحقيق دانشگاهي سوق داد. با اين وجود به فلسفه و كلام اسلامي وفادار ماند و مضامين اين علوم ذهن او را به خود مشغول مي نمود. وي در زمان تدريس در دانشگاه مشهد، مقالاتي را براي روزنامه ها و مجلات دانشكده تحرير مي نمود.
مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : پس در حدود سالهاي 1355-56 با انجمن فلسفه ايران به رياست دكتر سيد حسين نصر همكاري و رفت و آمد داشت چنانكه توسط همان مركز رسالة دكتراي خود تحت عنوان قواعد كل فلسفه را در سه جلد به چاپ رساند. وي هم اكنون استاد فلسفه دانشگاه تهران مي باشد.
فعاليتهاي آموزشي : غلامحسين ابراهيمي ديناني در حين تحصيل در حوزه علميه، دروسي چون فقه، اصول، ادبيات منطق و فلسفه و ادبيات را تدريس مي نمود. در حدود سالهاي 56-1355 نيز هنگامي كه وي به تازگي رساله دكتري خود را نوشته بود، در دانشگاه فردوسي مشهد تدريس مي كرد. وي در سال 1362 به دانشگاه تهران منتقل شد و تا هم اكنون در گروه فلسفه آن دانشگاه به تدريس فلسفه اشتغال دارد در خلال اين مدت علاوه بر كار تدريس به تأليف كتاب‌هائي در زمينه‌هاي مختلف فلسفي مبادرت كرده است.
شاگردان : غلامحسين ابراهيمي ديناني چون از جواني به تدريس مي پرداخت، بدليل فاصله سني كمي كه با شاگردان خود داشت روابط بسيار نزديكي با آنان برقرار نمود. امروزه نيز همان صميميت ميان استاد و دانشجويان وي برقرار است. و بيشتر فارغ التحصيلان فلسفه دانشگاه تهران از شاگردان او بشمار مي روند.
همفکران فرد : دكتر عبدالكريم سروش، دكتر نصر ا.. پورجوادي، دكتر مصطفي محقق داماد و دكتر شهرام پازوكي نيز همانند دكتر ديناني سالها به تحقيق در زمينه فلسفه اسلامي پرداخته اند. درحوزه پژوهشي در عقايد فرقه هاي گوناگون نيز با كساني چون علي اكبر مدرس يزدي اشتراكات فكري دارند.
آرا و گرايشهاي خاص : غلامحسين ابراهيمي ديناني، فلسفه را پاسخگوي مهمترين و عمده ترين پرسشهاي انسان درباره معني هستي و حيات مي داند از نظر وي تفاوت فيلسوف با مردم عادي در اين است كه از خارج از روز مرگي به زندگي مي نگرد و درباره آن مي پرسد.
جوائز و نشانها : كتاب(ترجمه) "ماجراي فكر فلسفي در جهان اسلام" و كتاب"دفتر عقل و آيت عشق" (تاليف)غلامحسين ابراهيمي ديناني ، يه ترتيب در دورهاي هفدهم و بيست و سوم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال برگزيده شدند.وي برگزيده همايش طرح سپاس در سال 85 در فرهنگسراي سينا مي باشد. ايشان برگزيده بيست و ششمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي و شانزدهمين دوره جايزه جهاني كتاب سال را به خود اختصاص داده است.
چگونگي عرضه آثار : ابراهيمي ديناني در سمينارها و همايشهاي متعدد داخلي و خارجي شركت جسته و مقالات متعددي در حوزه‌هاي فلسفي و دين‌پژوهي به رشتة تحرير درآورده است. كتابهاي غلامحسين ابراهيمي ديناني در انتشارات انجمن فلسفه ايران، انتشارات طرح نو، و سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نشر شده است.
--------------------------------------------------------------------------------
آثار :
1 اسماء و صفات الهي
ويژگي اثر : اين كتاب نيز از كتابهاي كلامي در باره توحيد و خداشناسي است.
2 دفتر عقل و آيت عشق
ويژگي اثر : جديدترين كتابي كه از دكتر ديناني منتشر شده است كتاب سه جلدي دفتر عقل و آيت عشق است اين اثر در سه جلد به مقايسه عقل و عشق و بر شمردن تشابهات و تناقضات آنها مي پردازد. [غلامحسين ابراهيمي ديناني، دفتر عقل و آيت عشق، 3 جلد ، چاپ اول ، تهران: طرح نو، 1380، صفحات مقدمه ]،اين كتاب ، در دوره بيست و سوم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال معرفي و برگزيده شد. دفتر عقل و آيت عشق / تأليف غلامحسين ابراهيمي ديناني. - تهران: طرح نوح 3 ).1383 ج). كتابنامه به صورت زيرنويس. در اين سه مجلد كوشش وتلاش به عمل آمده تا نشان داده شود كه منشأ پيدايش عقل و عشق امري واحد و يگانه است و در پايان سير و سلوك و سرانجام تطورات و تكامل انسان نيز متحد و همراه خواهند بود. اين واقعيت نيز به هيچ وجه قابل انكار نيست كه در طي مراحل زندگي و برخي از مراتب هستي انسان، ممكن است عشق و عقل از يكديگر فاصله بگيرند و حتي به نكوهش شديد از يكديگر نيز زبان بگشايند. اين جدايي و فاصله‌اي كه ممكن است ميان عقل و عشق پيدا شود، به اختلاف و تفاوت در مراتب آنها مربوط مي‌گردد. يعني آنجا كه عقل در يك مرحله و موضع خاص متوقف گشته و از سير به مراتب بالاتر باز مي‌ماند، مورد نكوهش عشق واقع مي‌شود. چنانچه عشق نيز وقتي به امور پست و فرومايه تعلق پيدا مي‌كند و در آنجا وابسته و اسير شود، از نكوهشهاي عقل بر كنار نخواهد بود. قبل از اين دفترهاي سه‌گانه، كتاب ديگري تحت عنوان ماجراي فكر فلسفي در جهان اسلام به خامة همين نگارنده در سه مجلد تنظيم يافته است. در آن دفترهاي سه گانه نيز ضمن اينكه به ماجراهاي عمده و مهم فكر فلسفي در جهان اسلام پرداخته شده، نزاع و كشمكش ميان متكلمان و متشرعان از يك سو و فلاسفه و حكما از سوي ديگر مورد بررسي قرار گرفته است. در آنجا نيز كوشش و تلاش به عمل آمده تا نشان داده شود كه ميان عقل و دين اختلاف و تضاد وجود ندارد و اگر در برخي موارد با نوعي تضاد و اختلاف روبرو مي‌شويم، بايد آن را نتيجة سوء فهم و كج‌تابيهاي ذهن و زبان انسان به شمار آوريم.
3 شرح فصوص‌الحكم مؤ‌يدالدين جندي
ويژگي اثر : تصحيح ،در سال 1361 نيز با همكاري زنده‌ياد استاد سيدجلال‌الدين آشتياني
4 شعاع انديشه و شهود در فلسفه سهروردي
5 قواعد كلي فلسفه در فلسفه اسلامي
ويژگي اثر : رساله دكتراي وي بود كه ابتدا در انجمن فلسفه در يك جلد به چاپ رساند و مدتي بعد با افزودن مطالب تكميلي بدان، آنرا در سه جلد منتشر كرد.
6 ماجراي فكر فلسفي در جهان اسلام
ويژگي اثر : اين كتاب ترجمه اي است از عربي در سه جلد درباره تاريخ فلسفه اسلامي و فيلسوفان مسمان. معاد از نظر حكيم زنوزي در بردارنده بحث هايي كلامي درباره حيات انسان پس از مرگ در تفكر اسلامي مي باشد.اين كتاب ، در دوره هفدهم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال معرفي و برگزيده شد. آشنايي با كتاب: «ماجراي فكر فلسفي در جهان اسلام»: ماجراي فكر فلسفي در جهان اسلام/ غلامحسين ابراهيمي ديناني – تهران: طرح نو، 1377 -2ج [ تاكنون]. هر انديش? فلسفي معمولاُ در نتيجه تعاطي و برخورد انديشه¬هاي گوناگون شكل مي گيرد و انديش? فلسفي در جهان اسلام نيز از اين قاعده بركنار نيست. اين كتاب شرح ماجراي پر نشيب و فراز فكر فلسفي در جهان اسلام است كه از ميان گروههاي متعدد و مخالف عبور كرده و بحرانهاي سخت و دشواري را پشت سر نهاده است. اين كتاب با رجوع به اصل نوشته هاي معارضان با فلسفه در جهان اسلام نگاشته شده و سعي بر اين بوده است كه ضمن بيان آراء معارضان، تلاش فلاسفه را براي پاسخگويي به ردّيات مخالفان منعكس كند و از اين رهگذر، خواننده را با سير شكل¬گيري انديش? فلسفي در فرهنگ اسلامي تا زمان حاضر آشنا سازد
7 معاد از نظر حكيم زنوزي
8 مقدمه بر مجموعه رسائل كلامي و فلسفي و ملل و نحل [ ديناني، حكايت عقل و عشق و فلسفه( مصاحبه)، فرهنگ و پژوهش،ص 32 ] و علي اكبر مدرس يزدي، مجموعه مسائل كلامي و فلسفي و ملل و نحل، با مقدمه دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني، صفحات مقدمه]
9 منطق و معرفت در نظر غزالي
ويژگي اثر : از كتابهاي حوزه غزالي شناسي بشمار مي رود.
10 نيايش فيلسوف
ويژگي اثر : مجموعه مقالاتي است كه دكتر ديناني از عربي ترجمه نموده كه عمدتا؛ً مباحثي در فلسفه اسلامي را مطرح مي نمايد.
11 وجود رابط و مستقل در فلسف? اسلامي
تازه های مشاهیر
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}